Op de Bank met Monique van de Graaf - Hart voor Arbeid
Deze maand trappen we onze nieuwe rubriek af: “Op de bank met…” Hierin spreken we met inspirerende professionals uit het werkveld over hun visie op arbeid, verzuim en sociale zekerheid.
Aan het woord: Monique van de Graaf, oprichter van Hart voor Arbeid, arbeidsjurist en sociaal- verzekeringsrecht deskundige, auteur van boeken op deze rechtsgebieden welke boeken jaarlijks worden geactualiseerd, voorzitter diverse klachtencommissies, onderzoeker naar grensoverschrijdend gedrag, gecertificeerd vertrouwenspersoon, spreker en trainer. Ze heeft de opleiding tot particulier onderzoek en tot arbeidsdeskundige afgerond.
Wat drijft haar? Waar loopt ze tegenaan in het systeem? En wat moeten we volgens haar anders doen?
In de praktijk merk ik dat er vanuit bijvoorbeeld HR business partners niet altijd even veel aandacht is voor de relatie. Een zieke medewerker wordt geconfronteerd met een veelheid aan zaken waar hij geen grip op heeft. Hij/zij wil veelal dolgraag weer aan de slag maar het lichaam werkt niet mee. Daar is niet altijd evenveel begrip voor vanuit werkgevers/afdeling HR, terwijl je in feite een gezamenlijk belang hebt namelijk komen tot duurzame werkhervatting. Ook wordt niet altijd stil gestaan bij de financiële impact die verzuim heeft op medewerkers. Het is van belang hen te attenderen op zaken als bijvoorbeeld een WGA-hiaatverzekering, een paww-regeling en de mogelijkheid tot gedeeltelijke premievrije voortzetting van de pensioenopbouw.
Ook het onderwerp ‘grensoverschrijdend gedrag’ ligt me na aan het hart. Ik doe regelmatig met een mannelijke collega onderzoeken naar ongewenst gedrag en ben in het bezit van een zogenaamde ‘gele pas’, wat betekent dat ik het diploma particulier onderzoeker heb behaald. Recentelijk heb ik een bijdrage geleverd aan de Stecr Werkwijzer Sociale Veiligheid. Kortom ik probeer te werken vanuit mijn ‘hart’ voor alles wat met mensen en werk te maken.
Heb je een hoog inkomen dan is de kans veel groter dat je een WIA-uitkering toegekend krijgt dan dat je een laag inkomen hebt en op of net iets boven het wettelijk minimumloon verdient. In dat laatste geval val je in veel gevallen terug op een WW-uitkering die naar duur beperkt in tijd is en waarbij er een inspanningsverplichting geldt om te solliciteren terwijl je dat nu juist in jouw optiek niet kunt. Er werd vanuit gegaan dat de werknemers die minder dan 35% arbeidsongeschikt bevonden werden geringe klachten zou hebben. In de praktijk is dit niet het geval.
Ook realiseren mensen zich vaak niet dat als ze een WIA-uitkering krijgen en ze vallen in de categorie 35-80 dat ze dan na afloop van de WGA-loongerelateerde uitkering moeten voldoen aan de inkomenseis. Dat houdt in dat ze de helft moeten verdienen van wat ze volgens het UWV kunnen verdienen om in aanmerking te komen voor een WGA-loonaanvullingsuitkering. Inkomen plus uitkering is dan nog steeds op een acceptabel niveau. Lukt dat ze echter niet dan vallen ze terug op de aan het wettelijk minimumloon gerelateerde WGA-vervolguitkering. Dat is een flinke financiéle aderlating zeker als er geen aanvullende verzekering in beeld is. Bijkomend punt is dat bij de regelingen die er zijn, zoals bijvoorbeeld een paww-regeling, sprake is van een onderbenutting omdat mensen niet op de hoogte zijn van het bestaan ervan.
Wat me positief stemt is dat er binnen de politiek wel meer aandacht is gekomen voor de menselijke maat. Dit naar aanleiding van de toeslagenaffaire die nog steeds voortsleept. Zo heeft er een internetconsultatie open gestaan over het aanpassen van het Maatregelenbesluit en het Boetebesluit en is inmiddels op 7 juli het wetsvoorstel handhaving sociale zekerheid bij de Tweede Kamer ingediend. Het idee is dat de boetes realistischer en redelijker worden. Ook moeten uitvoeringsinstellingen zoals het UWV zich gaan richten op het voorkomen van overtredingen of vergissingen en meer werken met waarschuwingen in plaats van direct te straffen.
Aan het woord: Monique van de Graaf, oprichter van Hart voor Arbeid, arbeidsjurist en sociaal- verzekeringsrecht deskundige, auteur van boeken op deze rechtsgebieden welke boeken jaarlijks worden geactualiseerd, voorzitter diverse klachtencommissies, onderzoeker naar grensoverschrijdend gedrag, gecertificeerd vertrouwenspersoon, spreker en trainer. Ze heeft de opleiding tot particulier onderzoek en tot arbeidsdeskundige afgerond.
Wat drijft haar? Waar loopt ze tegenaan in het systeem? En wat moeten we volgens haar anders doen?
1. Waar ken jij SV Werkt eigenlijk van?
Ik ben ooit door Jeroen van der Sterren gevraagd om een presentatie te komen geven over de ontwikkelingen binnen de sociale zekerheid en sindsdien contact gehouden.2. Wat drijft jou in jouw werk? Waarom ‘Hart voor arbeid’?
Ik maak nogal eens het grapje dat het Hart met een t is. Zoals uit de omschrijving van mijn werkzaamheden volgt, krijg ik er energie van om in de breedte van mijn vakgebied bezig te zijn. Ik ben bijvoorbeeld als arbeidsjurist/sv deskundige betrokken bij de patiënten van C Support, een organisatie die de belangen van post covid patiënten behartigt.In de praktijk merk ik dat er vanuit bijvoorbeeld HR business partners niet altijd even veel aandacht is voor de relatie. Een zieke medewerker wordt geconfronteerd met een veelheid aan zaken waar hij geen grip op heeft. Hij/zij wil veelal dolgraag weer aan de slag maar het lichaam werkt niet mee. Daar is niet altijd evenveel begrip voor vanuit werkgevers/afdeling HR, terwijl je in feite een gezamenlijk belang hebt namelijk komen tot duurzame werkhervatting. Ook wordt niet altijd stil gestaan bij de financiële impact die verzuim heeft op medewerkers. Het is van belang hen te attenderen op zaken als bijvoorbeeld een WGA-hiaatverzekering, een paww-regeling en de mogelijkheid tot gedeeltelijke premievrije voortzetting van de pensioenopbouw.
Ook het onderwerp ‘grensoverschrijdend gedrag’ ligt me na aan het hart. Ik doe regelmatig met een mannelijke collega onderzoeken naar ongewenst gedrag en ben in het bezit van een zogenaamde ‘gele pas’, wat betekent dat ik het diploma particulier onderzoeker heb behaald. Recentelijk heb ik een bijdrage geleverd aan de Stecr Werkwijzer Sociale Veiligheid. Kortom ik probeer te werken vanuit mijn ‘hart’ voor alles wat met mensen en werk te maken.
3. Waarom is het systeem van sociale zekerheid in Nederland zo ingewikkeld?
Er een wirwar aan wet- en regelgeving bestaat. Je hebt niet alleen te maken met materiewetten zoals de WW, de ZW en de WIA om er maar eens een paar te noemen maar ook met onderliggende wet- en regelgeving. Het is voor een niet in de materie ingewijde lastig uit te leggen hoe het systeem van een sociaal-medische beoordeling werkt. Daarbij is het al sinds jaar en dag heel erg bepalend wat je uitgangspositie is als je ziek uitvalt.Heb je een hoog inkomen dan is de kans veel groter dat je een WIA-uitkering toegekend krijgt dan dat je een laag inkomen hebt en op of net iets boven het wettelijk minimumloon verdient. In dat laatste geval val je in veel gevallen terug op een WW-uitkering die naar duur beperkt in tijd is en waarbij er een inspanningsverplichting geldt om te solliciteren terwijl je dat nu juist in jouw optiek niet kunt. Er werd vanuit gegaan dat de werknemers die minder dan 35% arbeidsongeschikt bevonden werden geringe klachten zou hebben. In de praktijk is dit niet het geval.
4. We kennen jou als een zeer kundige jurist die onze professionals scherp houdt met actuele inzichten. Eén van jouw duidelijke vertrekpunten is “de mens achter het dossier.” Welke ontwikkelingen in het werkveld geven jou op dit moment hoop — en welke baren je juist zorgen?
Laat ik beginnen met aan te geven wat me zorgen baart. Het gaat dan met name om de achterstanden in de sociaal-medische beoordelingen van het UWV. Mensen die al ziek zijn worden nodeloos lang in onzekerheid gelaten over de vraag of ze al dan niet recht hebben op een WIA-uitkering en hoe hun financiële plaatje eruit zietOok realiseren mensen zich vaak niet dat als ze een WIA-uitkering krijgen en ze vallen in de categorie 35-80 dat ze dan na afloop van de WGA-loongerelateerde uitkering moeten voldoen aan de inkomenseis. Dat houdt in dat ze de helft moeten verdienen van wat ze volgens het UWV kunnen verdienen om in aanmerking te komen voor een WGA-loonaanvullingsuitkering. Inkomen plus uitkering is dan nog steeds op een acceptabel niveau. Lukt dat ze echter niet dan vallen ze terug op de aan het wettelijk minimumloon gerelateerde WGA-vervolguitkering. Dat is een flinke financiéle aderlating zeker als er geen aanvullende verzekering in beeld is. Bijkomend punt is dat bij de regelingen die er zijn, zoals bijvoorbeeld een paww-regeling, sprake is van een onderbenutting omdat mensen niet op de hoogte zijn van het bestaan ervan.
Wat me positief stemt is dat er binnen de politiek wel meer aandacht is gekomen voor de menselijke maat. Dit naar aanleiding van de toeslagenaffaire die nog steeds voortsleept. Zo heeft er een internetconsultatie open gestaan over het aanpassen van het Maatregelenbesluit en het Boetebesluit en is inmiddels op 7 juli het wetsvoorstel handhaving sociale zekerheid bij de Tweede Kamer ingediend. Het idee is dat de boetes realistischer en redelijker worden. Ook moeten uitvoeringsinstellingen zoals het UWV zich gaan richten op het voorkomen van overtredingen of vergissingen en meer werken met waarschuwingen in plaats van direct te straffen.
